Geweld is strafbaar wanneer het een misdrijf is. Een misdrijf is een criminele daad. Dat is een feit dat bestraft kan worden volgens de wet. De wet omschrijft de verschillende misdrijven. Een rechter interpreteert die omschrijvingen. Een misdrijf kan bestraft worden met celstraffen en geldboetes. Een melding van een strafbaar feit die je maakt bij de politie heet een ‘aangifte’. Doe je een aangifte van een misdrijf bij de politie, dan is die verplicht dat te onderzoeken. Een aangifte bij de politie is niet hetzelfde als een melding bij een meldpunt.
Een speciale vorm van misdrijven zijn haatmisdrijven. Bij een haatmisdrijf is een bepaald kenmerk van het slachtoffer de reden van het geweld. Het kan ook een van meerdere redenen zijn. Als dit gebeurt op basis van je seksuele oriëntatie of genderidentiteit, spreken we over holebi- of transfobe haatmisdrijven. Je wordt, met andere woorden, het doelwit van fysiek, verbaal, materieel of seksueel geweld om wie je bent. Bijvoorbeeld wanneer iemand je slaat, niet omdat die boos op je is, maar vooral omdat je holebi bent. De dader viseert dan niet enkel jou, maar alle holebi’s. Kan je bewijzen dat iets een haatmisdrijf was, dan spreekt de rechter een zwaardere straf uit. We zetten een aantal concrete voorbeelden op een rijtje.
Bij intimidatie en pesten worden mensen soms ook het slachtoffer van slagen en verwondingen, bedreigingen, vandalisme, stalking ... Ook dat zijn misdrijven die bestraft worden. Ben je het slachtoffer van feiten die geen misdrijf zijn? Dan kan je ook naar de rechter stappen. Die kan het gedrag doen stoppen en je schade laten vergoeden. Het is dus ook zinvol om zaken te melden die geen misdrijf zijn.
Ben je slachtoffer van seksueel geweld? Maak een melding. Verkrachting en aanranding van de eerbaarheid zijn vormen van seksueel geweld. Het zijn ook misdrijven. Doe daarvan aangifte. Zo kan je dader gestraft worden. De politie zal proberen zoveel mogelijk informatie te verzamelen over wat er gebeurde. Het is vaak moeilijk om een dader te vinden en te bestraffen. Soms maakt een dader meerdere slachtoffers. Hoe meer slachtoffers aangifte doen, hoe groter de kans dat een dader gevonden wordt. Jouw aangifte kan verdere slachtoffers voorkomen.
Een klachtmisdrijf is een ander speciaal misdrijf. Laster en eerroof is daar een voorbeeld van. Een klachtmisdrijf kan enkel vervolgd worden wanneer een slachtoffer een klacht neerlegt. Beschuldigde iemand je valselijk van diefstal? Deed die dat opzettelijk om je in een slecht daglicht te plaatsen? Dan werd je slachtoffer van laster en eerroof. De overheid kan niets doen zolang jij zelf geen klacht neerlegt. Legde je een klacht neer? Wil je de dader op een bepaald moment niet verder vervolgen? Bij een klachtmisdrijf kan je zelf beslissen om de vervolging te stoppen. Bij de meeste andere misdrijven kan dat niet. Wil je bij andere misdrijven de vervolging stoppen, dan kan je kan een bijkomende verklaring bij de politie afleggen. Het parket (of arbeidsauditoraat) beslist dan verder wat ze ermee doet.
Belaging was vroeger een klachtmisdrijf. Dat is nu niet meer zo. Wanneer je gestalkt wordt, ben je slachtoffer van belaging. Dat kan pesten en plagen zijn, maar ook opjagen, achtervolgen, ongevraagde berichten … Het parket kan tegenwoordig iemand vervolgen voor belaging zonder dat een slachtoffer daarvoor een klacht indiende.